Παρέμβαση στην εκδήλωση του ΒΟΡΕΑ "Το κοινωνικό κράτος σήμερα"

Φίλε Σταύρο Παπαθανάκη.
Συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία να προκαλέσεις το δημόσιο τοπικό διάλογο, ανοίγοντας ένα θέμα, πάντα επίκαιρο. Ένα μπράβο στους εισηγητές, τον Πασχάλη και το Δημήτρη, για τους οποίους χαίρομαι που είναι συμπολίτες μας, ευημερούν επιστημονικά κι επαγγελματικά στην Αθήνα, βρίσκονται όμως εδώ κάθε φορά που τους δίνεται η δυνατότητα να συμμετέχουν σε μια δημόσια συζήτηση.
Θα μου επιτρέψετε να παρατηρήσω την παρουσία του βουλευτή κ. Δερμεντζόπουλου ο οποίος είναι βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος και ενώ θα ήταν αναμενόμενο να συλλέξει "πυρά" ομιλιών και παρεμβάσεων, συμμετείχε και με παρέμβασή του. Η παρουσία, πρώην βουλευτών ή εκπροσώπων των νυν, εκπροσώπων της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης, συμβάλλει σημαντικά στη διεύρυνση αυτής της συζήτησης.
Θα παρατηρήσω όμως την παντελή απουσία κάποιων απο τη δημοτική αρχή του Δ. Ορεστιάδας, οι οποίοι όχι μόνο δεν είχαν παρέμβαση στο θέμα, αλλά ούτε συμμετοχή. Δυστυχώς, πάντοτε απόντες από σοβαρά και μεγάλα θέματα που αφορούν αυτό το δήμο. Η συμμετοχή του περιορίζεται σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και πανηγύρια.
Θα προχωρήσω όμως στην παρέμβαση μου στο θέμα της συζήτησης.
Το κοινωνικό κράτος, εκτός από αντίληψη, εκτός από νοοτροπία, πρέπει ν' αποκτήσει και περιεχόμενο. Το κοινωνικό κράτος στη Ελλάδα σήμερα, περιορίζεται στην πρόνοια και τις συντάξεις. Δυστυχώς η παταγώδης αποτυχία του κράτους να είναι κοινωνικό και κατ' επέκταση κράτος δικαίου, μετέφερε τη σύγκρουση απ' το επίπεδο που ήταν παραδοσιακά "κοινωνία-εξουσία", στο επίπεδο "κοινωνία εσωτερικά".
Αναφέρθηκε από εισηγητή, προηγούμενα, ότι το ποσοστό των δαπανών για κοινωνικές δαπάνες σε σχέση με το ΑΕΠ, είναι περίπου στο μέσο όρο της ΕΕ. Η κατανομή όμως των δαπανών αυτών είναι άδικη, καθώς αυτές οδηγούνται κατά συντριπτικό ποσοστό σε κατηγορίες ανθρώπων που τις έχουν λιγότερο ή καθόλου ανάγκη σε σχέση με κάποιους άλλους.
Το συμπέρασμα αυτό σημαίνει ότι, παρόλο που καταγράφεται η Ελλάδα ως κράτος πρόνοιας, με βασικές τουλάχιστον παροχές, έχει αποτύχει να φτιάξει ένα μηχανισμό που να εντοπίζει τους πραγματικούς και αναγκαίους αποδέκτες αυτών των κοινωνικών παροχών. Το αποτέλεσμα είναι, ναι μεν χρήματα δίνονται δεν κατανέμονται όμως ορθά.
Βασική αρχή του κοινωνικού κράτους, είναι να κάνει τη ζωή του πολίτη καλύτερη. Αυτός είναι κι ο στόχος της πολιτικής. Πρέπει όμως να διαχωρίσουμε την κοινωνική πολιτική από την πρόνοια. Η πρόνοια αφορά σε στοχευμένα μέτρα σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμιακές όπως οι φτωχοί, οι άρρωστοι, οι αναξιοπαθούντες, κτλ. Η κοινωνική πολιτική μπορεί να ασκηθεί κι από άλλους, όχι μόνο από το κράτος. Από τις ΜΚΟ, εκκλησία, εργατικές ενώσεις, κινήματα πολιτών. Απλά πρέπει να λάβει ο κάθε φορέας υπόψη του το σημαντικό γεγονός που είναι φαινόμενο του σήμερα ότι, η παραδοσιακή σύγκρουση η οποία ήταν ταξική, έχει μεταφερθεί και σ' άλλα επίπεδα.
Είναι σύγκρουση μεταξύ των φύλων, νέων και μεγαλύτερων, γεωγραφικών περιοχών, συνταξιούχων.
Πρέπει να γίνει ένα καινούργιο κοινωνικό συμβόλαιο για να δημιουργηθεί μια νέα ισορροπία στην κοινωνία. Ένα κοινωνικό συμβόλαιο εξατομικευμένο και στοχευμένο. Που ο πολίτης θα αισθάνεται ότι αναφέρεται σε εκείνον ξεχωριστά.
Εγώ θα βάλω όμως και μια άλλη διάσταση. Την τοπική διάσταση του κοινωνικού κράτους. Ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχει λόγο και πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες τοπικού χαρακτήρα, εφαρμόζοντας μέτρα μιας συνολικής κοινωνικής πολιτικής που έχει καθορίσει.
Ο δήμος Ορεστιάδας. Ένας μεγάλος δήμος για την περιοχή μας. Του δόθηκε η δυνατότητα, όπως και σ' όλους τους δήμους της Ελλάδας, να υλοποιήσει διάφορα προγράμματα όπως το "Βοήθεια στο σπίτι", "Κοινωνική μέριμνα", "Κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών", "Σίτιση ηλικιωμένων". Πως όμως τα διαχειρίστηκε; Πως ανέδειξε το έργο τους; Πως υποστήριξε το ρόλο και τη λειτουργία τους; Πως αντέδρασε τη χρονική στιγμή που παρουσιάστηκε ένα οικονομικό πρόβλημα; Είναι σ' όλους γνωστός ο απαράδεκτος τρόπος που αντιμετώπισε την όλη κατάσταση και δε θα επεκταθώ.
Πως να περιμένει ο πολίτης το κάτι περισσότερο, όταν η δημοτική αρχή δεν μπορεί να καταλάβει τη φιλοσοφία του προγράμματος που του δημιούργησε το Αθηνοκεντρικό κράτος. Πόσο μάλλον να ασκήσει μια στοχευόμενη τοπική κοινωνική πολιτική.
Θα αναφέρω ένα παράδειγμα. Είναι τόσο δύσκολο να δημιουργήσει ο δήμος αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης, έστω και με ημιαπασχόληση, Ατόμων με Αναπηρίες; Πόσο νομίζετε ότι κοστίζει το χρόνο το κάθε άτομο. Περίπου 5000 ευρώ. Μπορεί να απασχολήσει σε ετήσια βάση 4-5 άτομα με αναπηρίες. Όλοι καταλαβαίνουμε πόσο δύσκολο είναι να απασχοληθεί ένα ΑΜεΑ, έξω.
Υπάρχει η δυνατότητα να συνθέσουμε ένα νέο κοινωνικό πολιτικό μοντέλο. Σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο. Χρειάζεται κοινωνική ευαισθησία, καθώς και ατομική ευθύνη. Ένα μοντέλο που θα δημιουργήσει ένα συλλογικό κλίμα αισιοδοξίας.