Ισραήλ και Η.Π.Α.

Αυτές τις μέρες είχα να ετοιμάσω για το μεταπτυχιακό μου μια περίληψη για το άρθρο του W.R. Mead στο οποίο εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η αμερικανική εξωτερική πολιτική υποστηρίζει το Ισραήλ. Είπα να το μοιραστώ μαζί σας μιας και τα τελευταία γεγονότα στη Γάζα μας έχουν συγκλονίσει όλους υποθέτω. Για ολόκληρο το άρθρο μπορείτε να κάνετε click στον τίτλο:

The New Israel and the Old, why gentile Americans back the Jewish state
W.R. Mead Foreign Affairs july/August 2008

Στο παρόν άρθρο ο συγγραφέας των Special Providence και God and Gold: Britain, America, and the making of the Modern World αναλύει τους λόγους που κατά την άποψή του οδηγούν την Αμερική να υιοθετεί μια ξεκάθαρα μεροληπτική υπέρ του Ισραήλ στάση. Υποστηρίζει με παραδείγματα από δημοσκοπήσεις κοινής γνώμης αλλά και αναφορές εξεχόντων πολιτικών ότι η στάση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής είναι αποτέλεσμα της θέλησης της πλειοψηφίας της κοινής γνώμης.

Οι Η.Π.Α. ήταν το πρώτο κράτος που 11 λεπτά μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του έσπευσαν να αναγνωρίσουν το νέο κράτος του Ισραήλ. Η απόφαση του Truman θεωρήθηκε αποτέλεσμα της πίεσης που άσκησαν τα media, οι εβραίοι ψηφοφόροι με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές του 1948. Από τότε και μέχρι σήμερα πολλοί αναλυτές κρίνουν ότι η ειδική σχέση με το Ισραήλ δημιουργεί σοβαρά κόστη στην αμερικανική εξωτερική πολιτική. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι αποφάσεις αυτές δεν είναι απλά αποτέλεσμα ενός ισχυρού lobby αλλά της στάσης της κοινής γνώμης γενικότερα, είναι αποτέλεσμα της ισχύος που έχει η κοινή γνώμη στη διαμόρφωση εξωτερικής πολιτικής στις Η.Π.Α. . Ποτέ στα τελευταία 60 χρόνια δεν έχει υπάρξει δημοσκόπηση που να δείχνει τους αμερικανούς πολίτες να συμπαθούν περισσότερο τους παλαιστινίους ή τους άραβες από τους ισραηλινούς. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της επίθεσης του Ισραήλ σε στόχους της Hezbollah στο Λίβανο το 2006 όπου η στήριξη των Η.Π.Α. δημιούργησε αντιδράσεις στον υπόλοιπο κόσμο, η αμερικανική κοινή γνώμη σε ποσοστό 47% θεωρούσε ότι η στάση των Η.Π.Α. ήταν δίκαιη, 27% ότι ευνοούσε το Ισραήλ και 6% ότι στήριζε τους παλαιστίνιους. Η αμερικανική κοινή γνώμη έχει ελάχιστα θέματα εξωτερικής πολιτικής στα οποία η στάση της να είναι τόσο ξεκάθαρη, βαθιά και διαρκής. Οι αιτίες που οδηγούν σε αυτή τη στάση δεν μπορούν να μένουν στην ύπαρξη του όντως επιτυχημένου ισραηλινού lobby αλλά να αναζητηθούν βαθύτερα στην υποστήριξη των μη εβραίων αμερικανών για τη δημιουργία εβραϊκού κράτους.
Όλα τα χριστιανικά και κοσμικά ρεύματα που έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της αμερικανικής συνείδησης από τον 19ο αιώνα και μετά είχαν σιωνιστική θέση. Οι προφητικοί σιωνιστές θεωρούσαν την επιστροφή των ισραηλινών στη γη της επαγγελίας ως εκπλήρωση μιας βιβλικής προφητείας, θέση που μοιράζονταν και οι μορμόνοι. Κάποιοι αμερικανοί προτεστάντες έβλεπαν τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ ως μια ευκαιρία που θα έδινε ο θεός στους εβραίους να απομακρυνθούν από τις κακιές συνήθειες που τους προκαλούσαν οι διωγμοί που είχαν υποστεί. Ακόμα και το weekly register, το πιο δημοφιλές περιοδικό του 19ου και του πρώτου μισού του 20ου στις Η.Π.Α. προέβλεπε και καλωσόριζε το 1816 τη δημιουργία κράτους του Ισραήλ με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ.
Η αύξηση των εβραίων με το μαζικό κύμα ρωσσοεβραίων μεταναστών που έφτασαν στις Η.Π.Α. μετά το 1880 δυνάμωσαν το σιωνιστικό κίνημα. Το 1891 ο ηγέτης των Μεθοδιστών παρουσίασε στο πρόεδρο Harrison ένα κείμενο το οποίο ζητούσε από τις Η.Π.Α. να παρέχουν καλές υπηρεσίες για τη σύγκληση συνέδριο των ευρωπαϊκών δυνάμεων που θα έπειθε την Οθωμανική Αυτοκρατορία να δώσει την Παλαιστίνη στους Εβραίους. Το κείμενο υπέγραφαν οι σημαντικότερες μορφές του πολιτικού, επιχειρηματικού και κληρικοί διάφορων δογμάτων.
Ο ρόλος που έχει παίξει η Βίβλος στην διαμόρφωση του φαντασιακού των αμερικανών είναι κεντρικός. Η γλώσσα, οι ήρωες και οι ιδέες της Παλαιάς Διαθήκης λόγω των ομοιοτήτων του αρχαίου Ισραήλ και της σύγχρονης αμερικής διαπερνούν την πνευματική υπόσταση του μέσου αμερικάνου. Η υποχρεωτική διδασκαλία των βιβλικών εβραϊκών σε πανεπιστήμια όπως το Harvard και το Princeton, η περιγραφή της Αμερικής ως της Νέας Κανάς, της «γης που τρέχει γάλα και μέλι», αλλά και οι συχνότατες αναφορές στην Παλαιά Διαθήκη σε λόγους πολιτικών είναι ενδεικτικές.
Υπάρχει μια σημαντική μειοψηφία που υποστηρίζει ότι το κράτος του Ισραήλ πρέπει να περιλαμβάνει όλη τη γη της επαγγελίας και ως εκ τούτου κανένας εδαφικός συμβιβασμός με τους παλαιστίνιους δεν είναι σωστός. Οι προοδευτικοί χριστιανοί σιωνιστές πιστεύουν ότι η άρνηση των εβραίων να αποδεχτούν το χριστιανισμό προέρχεται από τη σκληρή αντιμετώπιση που τους επεφύλαξαν απανταχού της γης οι πρώτοι. Η κάθαρση από αυτή την αμαρτία είναι η προστασία των εβραίων για τους Αμερικάνους Προτεστάντες.
Οι Η.Π.Α. είναι το νέο Ισραήλ, το επιλεγμένο έθνος που διαφυλάττει τις ελευθερίες του κόσμου. Αυτή είναι η κοινή πεποίθηση πολιτικών και φιλοσόφων από την εποχή των πουριτανών μέχρι σήμερα. Οι αμερικάνοι κατοίκησαν σε γη που έμεναν άλλοι, όπως και οι εβραίοι, κέρδισαν τη μεγαλύτερη αυτοκρατορία, όπως ο Δαυίδ το Γολιάθ. Η προστασία του Ισραήλ είναι πράξη αλληλεγγύης ενός επιλεγμένου έθνους προς ένα άλλο που τελεί υπό απειλή.
Οι Η.Π.Α. και το Ισραήλ είναι κράτη που δημιουργήθηκαν από αποίκους οι οποίοι εκδίωξαν τους ιθαγενείς πληθυσμούς επικαλούμενοι την Παλαιά Διαθήκη για τη νομιμοποίηση της επιθετικότητάς τους. Η αιτιολόγηση συμπληρωνόταν και από τη θεωρία του John Lock περί δίκαιης χρήσης που έκρινε τη μη αξιοποίηση της ιδιοκτησίας ως προσβολή απέναντι στη φύση. Η πραγματοποίηση της βιβλικής περιγραφής της γης της επαγγελίας για τους αμερικάνους περνάει μόνο μέσα από την επιστροφή των μοναδικών δικαιούχων της, μέχρι τότε η μυθική Κανά θα είναι υπανάπτικτη. Η επιστροφή των σιωνιστών στην πατρίδα τους και η καλλιέργεια της γης δημιούργησαν τη βεβαιότητα στους αμερικάνους ότι η βιβλική προφητεία πραγματοποιούνταν μπροστά στα μάτια τους.
Η επιβίωση από το πογκρόμ των Ναζί, η ίδρυση της πρώτης Δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή, η δημιουργία μιας ανερχόμενης οικονομίας στην έρημο και οι νίκες επί ισχυρότερων αντιπάλων αποτελούν για πολλούς αμερικάνους την επιβεβαίωση των ιδεών τους.
Η στήριξη στο σιωνιστικό ζήτημα μέχρι και τον πόλεμο των 6 ημερών προερχόταν από τη φιλελεύθερη αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών. Οι αφρο-αμερικάνοι δεν έχαναν ευκαιρία να παρομοιάζουν τον διωγμό των εβραίων από τους Ναζί με τις φυλετικές διακρίσεις που αντιμετώπιζαν. Οι αντιναζιστές γερμανοί προτεστάντες έκαναν την εναντίωση στον αντισημιτισμό βασικό κριτήριο για την προοδευτικότητα των απόψεων κάποιου. Η ίδρυση ανεξάρτητου κράτους του Ισραήλ ήταν για τους φιλελεύθερους αμερικάνους απόδειξη της προσήλωσής τους στις αρχές της ελευθερίας, του αντιαποικισμού, της μάχης κατά των διακρίσεων. Η συμμαχία του κινήματος των πολιτικών δικαιωμάτων με τους αμερικανοεβραίους έμεινε αδιατάρακτη μέχρι και το θάνατο του M.L. King.
Μετά τον πόλεμο του 1967 η υποστήριξη του Ισραήλ μειώθηκε στην αριστερά αλλά αυξήθηκε στη δεξιά. Οι φιλελεύθεροι βρήκαν ακραία τη συμπεριφορά του Ισραήλ και άρχισαν να συμπαθούν περισσότερο τους παλαιστινίους ενώ και η άνοδος του Malcolm X μείωσε τη συμπάθεια των αφροαμερικάνων στο Ισραήλ.
Η σημαντικότερη μεταστροφή μετά το 1967 ήταν εκείνη των Ευαγελιστών Χριστιανών και γενικότερα εκείνων που o W.R. Mead αποκαλεί Jacksonians. Οι jacksonians είχαν αρχίσει να σχηματίζουν αρνητική άποψη για τους άραβες τους οποίους θεωρούσαν σοβιετόφιλους και εχθρικά διακείμενους στις Η.Π.Α..Οι βασικότεροι εχθροί των Η.Π.Α. στη Μέση Ανατολή, το Ιράν και το Ιράκ ήταν και οι χειρότεροι εχθροίτου Ισραήλ. Ο θαυμασμός των Jacksonians για την ολοκληρωτική νίκη του Ισραήλ στον πόλεμο των 6 ημερών αλλά και για τη σκληρή του στάση στις ενέργειες των παλαιστινίων, τις οποίες θεωρούν τρομοκρατικές, προέρχεται από τη γενικότερη πεποίθηση της υποχρέωσης που έχει μια χώρα να υπερασπίζεται αποφασιστικά την ανεξαρτησία και ακεραιότητά της. Είναι ακατανόητη για τους Jacksonians η κατακραυγή του Ισραήλ από τρίτες χώρες για τις ακραίες αντιδράσεις του αφού απλά έχει το καθήκον να προασπίσει τον εαυτό του. Το Ισραήλ είναι ένας Δαυίδ περικυκλωμένος από ένα δισεκατομμύριο άραβες που έχουν δηλώσει επανειλημμένα τη στήριξή τους στους παλαιστίνιους. Οι μεγαλύτερες διπλωματικές επιτυχίες των παλαιστίνιων, όπως η υποστήριξη από την Αραβική Λίγκα ή ακόμα και τη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. έχουν αυξήσει την υποστήριξη του Ισραήλ από τους Jacksonians.
Οι ευαγελιστές και οι φονταμενταλιστές Χριστιανοί άρχισαν να μελετούν περισσότερο τις βιβλικές προφητείες και το ρόλο του Ισραήλ στην αποκάλυωη. Μέχρι και τον πόλεμο των 6 ημερών αυτά τα ρεύματα σκέψης δεν είχαν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πολιτική των Η.Π.Α. στη Μέση Ανατολή. Η νίκη των ισραηλινών όμως που συνοδεύτηκε από την κατάλειψη της παλιάς πόλης σήμαινε ότι το σημείο στο οποίο οι προφητείες προέβλεπαν ότι θα χτιστεί ο Ναός που θα έφερνε την ημέρα της κρίσης πιο κοντά. Ο νέος σκοπός τώρα ήταν η προστασία των χριστιανών ανά τον κόσμο, ειδικά όσων ζουν σε περιοχές με μουσουλμανική πλειοψηφία. Οι συνθήκες για τους χριστιανούς που ζουν σε μουσουλμανικές χώρες δεν είναι καλές και ο μεγαλύτερος εχθρός των χωρών εκείνων είναι το Ισραήλ.
Η υποστήριξη των αμερικανών για το Ισραήλ έχει περάσει από διάφορες αλλαγές και ενδεχομένως μια αλλαγή στάσης των παλαιστινίων που θα λαμβάνει περισσότερο υπόψη τον αμερικανικό τρόπο σκέψης π.χ. τερματισμό τρομοκρατικών επιθέσεων να μείωνε αυτή την τάση. Ωστόσο εάν το Ισραήλ δεχόταν μια σημαντική απειλή είναι πιο πιθανό να αυξηθεί η δυναμική υποστήριξής του αφού αρκετοί αμερικάνοι θεωρούν ότι τελεί σε καθεστώς ασφάλειας και ως εκ τούτου προτείνουν μια πιο φιλική προς τους παλαιστίνιους πολιτική.
Η στάση της αμερικής στα ζητήματα της Μέσης Ανατολής θα εξακολουθήσει να διαμορφώνεται από την πλειοψηφία των πολιτών και όχι από τις μηχανορραφίες μιας μειοψηφίας όπως το ισραηλινό lobby όσο ισχυρό και εάν είναι αυτό.

Δημοσιεύω κι ένα σχόλιο που έγινε σ' αυτή την ανάρτηση:
thesa1nt είπε...
Ειλικρινά μια καλή προσπάθεια, αλλά, για ποια ακριβώς κοινή γνώμη μιλάς; Των αστέγων; των αναλφάβητων; αυτών που το 2008 αποφάσισαν να κουνηθούν να πάνε να ψηφίσουν; αυτών που δέχονται ακόμα την θανατική καταδίκη; Ή αυτών που ζουν μπροστά σε μια τηλεόραση με το ειδικό σκαμπό και τα κάνουν όλα εκεί; Αν μιλούσαμε για μια ευρωπαϊκή χώρα, θα μπορούσαμε έστω να το δεχτούμε, εν μέρει…
Αλλά είναι γνωστό παγκόσμια ότι ο αμερικανικός λαός, έχει το μικρότερο ποσοστό γνώσης της παγκόσμιας ιστορίας και γεωγραφίας αυτό το λένε όλοι οι Αμερικανοί λόγιοι.

Ενδιαφέρουσα ανάρτηση από http://ttassos.blogspot.com