Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2009

Στον πάτο της Ευρώπης η ελληνική παιδεία


Μια από τις τελευταίες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατέλαβε – και πάλι – η χώρα μας, αναφορικά με τις κρατικές δαπάνες για την παιδεία. Ελλείψεις προσωπικού σε σχολεία ειδικής αγωγής, ελλείψεις αιθουσών σε Ενιαία Λύκεια – με αποτέλεσμα τα παιδιά να στέλνονται... στο σπίτι – και χιλιάδες φοιτητές που εγκαταλείπουν τη χώρα για να σπουδάσουν συνθέτουν το (κατεστραμμένο) σκηνικό της σημερινής παιδείας.

Τον «πάτο» άγγιξε και πάλι η χώρα μας σε πρόσφατη ταξινόμηση των ευρωπαϊκών κρατών, ανάλογα με τις δαπάνες τους για την παιδεία. Συγκεκριμένα, η έκθεση «Αριθμοί-κλειδιά της Εκπαίδευσης στην Ευρώπη», την οποία εξέδωσε το Δίκτυο Ευρυδίκη και παρουσίασε χθες το υπουργείο Παιδείας αποδεικνύει ότι οι δαπάνες για την παιδεία το 2005 άγγιξαν μόλις το 4% του Εθνικού Ακαθάριστου Προϊόντος, ενώ την ίδια χρονιά ο μέσος όρος χρηματοδότησης στις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ ήταν 5%. Η Ελλάδα, μάλιστα, αποδεικνύεται ότι έχει δώσει τα λιγότερα χρήματα από όλες τις χώρες της ΕΕ σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος

Σε ό,τι αφορά δε την τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι συνθήκες είναι κάτι περισσότερο από ζοφερές. Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα, η Ελλάδα διαθέτει 4.600 ευρώ ανά φοιτητή τον χρόνο, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 7.150 ευρώ. Επίσης, μόνο το 0,6% της συνολικής δαπάνης για την εκπαίδευση επιστρέφει με τη μορφή δανείων και χορηγιών στους σπουδαστές, όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 5,9%.

Ελλείψεις, ελλείψεις, ελλείψεις

Χαρακτηριστικό της κατάστασης στην ελληνική παιδεία είναι το δίχως άλλο οι «ελλείψεις». Αυτές αντανακλώνται κατά πρώτο λόγο στα ευρήματα της πρόσφατης αυτής έρευνας, αλλά ταυτόχρονα γίνονται φανερές και σε όλο το φάσμα της καθημερινής ζωής. Τεράστια προβλήματα αντιμετωπίζουν, ειδικότερα, τα Σχολεία Ειδικής Αγωγής, τα οποία φυτοζωούν σε συνθήκες ντροπής, καθώς περνούν τη μισή ή και ολόκληρη τη χρονιά με λιγότερους ή χωρίς κανέναν ειδικό εκπαιδευτικό, από τα κτίριά τους συχνά απουσιάζουν οι απαιτούμενες υποδομές που θα διευκόλυναν τους μαθητές, ενώ πολλές φορές συστεγάζονται σε περιορισμένα τετραγωνικά ή μόνο σε κοντέινερ!

Το γεγονός αυτό τόνισε σε επιστολή του προς τον υπουργό Παιδείας, κ. Άρη Σπηλιωτόπουλο, ο νομάρχης Πειραιά, κ. Ι.Μίχας, σημειώνοντας ότι η έλλειψη διδακτικού προσωπικού, χωρίς τις απαραίτητες ειδικότητες (λογοθεραπευτές, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς) έχει ως αποτέλεσμα «η ενσωμάτωση των μαθητών με αναπηρία ή μαθησιακές δυσκολίες να αποτελεί εικονική πραγματικότητα». Ο κ.Μίχας, μάλιστα, τονίζει χαρακτηριστικά ότι στο Εργαστήρι Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Πειραιά πολλά παιδιά εξαιρούνται της εκπαιδευτικής διαδικασίας, εξαιτίας των σοβαρών προβλημάτων, ενώ το αντίστοιχο του Γαλατά δεν έχει ούτε ένα άτομο εκπαιδευτικό προσωπικό, πέραν της διευθύντριάς του!

Την ίδια στιγμή, αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν και πολλά Ενιαία Λύκεια, τα οποία στεγάζουν τους μαθητές τους σε «προκατ» κτίρια, ή συχνά τους... στέλνουν στο σπίτι τους διότι δε διαθέτουν ούτε καν τέτοια κτίρια για να στεγάσουν τις τάξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το 2ο Λύκειο Πολίχνης στη Θεσσαλονίκη, στο οποίο οι γονείς των μαθητών έβαλαν... λουκέτο, διαμαρτυρόμενοι για την καθυστέρηση της πολιτείας στην τοποθέτηση δύο προκάτ αιθουσών, με αποτέλεσμα 150 παιδιά της Α΄ Λυκείου να μην μπορούν να κάνουν μάθημα.

Τα «δημογραφικά» προβλήματα της παιδείας

Η ως άνω έρευνα κάνει εκτενή αναφορά και στα «δημογραφικά» προβλήματα της παιδείας. Συγκεκριμένα, οι μαθητές ηλικίας 10-14 ετών μειώνονται διαρκώς και η μείωση αυτή μπορεί να φτάσει έως 40% τα επόμενα χρόνια. Αντίθετα, ο αριθμός των φοιτητών αυξάνεται συνεχώς από το 1998 και εφέτος υπερβαίνει τα 18 εκατομμύρια, πραγματοποιώντας αύξηση κατά 75% μέσα σε 8 χρόνια. Η αύξηση των Ελλήνων φοιτητών οφείλεται και στη σωρηδόν ίδρυση νέων τμημάτων στα ΑΕΙ της χώρας, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν νέες θέσεις εισακτέων. Πρόκειται για εντυπωσιακή αύξηση τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη των 27 κρατών-μελών είναι μόλις 25%.

Το ελληνικό ποσοστό είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη, ενώ το ξεπερνούν μόνο νέα μέλη της Ε.Ε. όπως η Ρουμανία (232%), η Λιθουανία (206%), η Λεττονία (187%) και η Πολωνία (180%), στις οποίες κατεγράφησαν σημαντικές κοινωνικοοικονομικές αλλαγές την ίδια περίοδο. Μεταξύ αυτών παρεμβάλλεται η Κύπρος, όπου την ίδια περίοδο αναπτύχθηκε ένα δημόσιο ΑΕΙ και αρκετά ιδιωτικά κολέγια. Παράλληλα, στην Ελλάδα αυξάνεται διαρκώς και η συμμετοχή των γυναικών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς για κάθε 100 άνδρες εγγράφονται 123 γυναίκες στα πανεπιστήμια, αλλά παραμένουν σημαντικές δυσαναλογίες ανάλογα με τους κλάδους σπουδών.

Παράλληλα, την πρώτη θέση κατέχει η χώρα μας στον αριθμό των Ελλήνων φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό. Με βάση τα στοιχεία της ευρωπαϊκής έκθεσης, το 5,5% των Ελλήνων φοιτητών σπουδάζει στην Ευρώπη. Ο μέσος όρος των «27» είναι 2,6%. Το ελληνικό ποσοστό είναι το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Δυτικής Ευρώπης, αφού δεν μπορεί να γίνει σύγκριση με χώρες χωρίς ανεπτυγμένη τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως το Λουξεμβούργο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: