Εμπόριο. Άρθρο του Χάρη Κανταρίδη

Θέλω να ζητήσω προκαταβολικά συγνώμη για το μακροσκελές άρθρο που ακολουθεί. Νομίζω όμως ότι από τη στιγμή που άνοιξε μια τέτοια συζήτηση, ίσως είναι χρήσιμη η άποψη ενός ανθρώπου που διετέλεσε για πέντε χρόνια πρόεδρος του τοπικού εμπορικού συλλόγου.
Πρέπει να ξεκινήσουμε από μερικές παραδοχές:

1. Στον κάθε άνθρωπο μετρά (με το δίκιο του) το ένστικτο της επιβίωσης και της βελτίωσης των οικονομικών του (σε θεμιτά πάντα πλαίσια και με βάση τους νόμους).
2. Στους ανθρώπους και κυρίως στους Έλληνες υπάρχει η φιλοσοφία "να ψοφήσει ο γάιδαρος του γείτονα" και όχι να αγωνιστούμε για να πάρουμε καλύτερο γάιδαρο.
3. Δεν μας αρέσει να λειτουργούμε με γνώμονα το συνολικό κέρδος, αλλά τον πρόσκαιρο ατομικό ωφελιμισμό (εγώ και όχι εμείς).
4. Δεν αναγνωρίζουμε (και δεν στηρίζουμε) τις προσπάθειες που γίνονται κατά καιρούς, βρίσκοντας πάντα δικαιολογίες.

Φυσικά δεν περιμένω να πείσω τους πάντες με ένα άρθρο. Σας ζητώ ειλικρινά όμως, να ξεχάσουμε τις πολιτικές μας τοποθετήσεις και αντιπαραθέσεις ή τη γνώμη που έχει ο ένας μας για τον άλλο και να το διαβάσουμε λέξη προς λέξη, δεχόμενοι την θετική προαίρεση του γράφοντος.

1. Λίγα χρόνια πριν γινόταν η συζήτηση για τον τρόπο ανοίγματος του τελωνείου των Καστανεών (όχι για το ΑΝ ανοίξει, αλλά για το ΠΩΣ θα λειτουργεί).
Η θέση του Εμπορικού Συλλόγου ήταν να λειτουργήσει ως τελωνείο 24ώρου βάσεως, με τη δυνατότητα διέλευσης φορτηγών, εισαγωγής και εξαγωγής εμπορευμάτων, με παράλληλη διακρατική συμφωνία που θα διασφάλιζε τη δυνατότητα εισόδου στη χώρα μας των γειτόνων, χωρίς τις χρονοβόρες και οικονομικά δυσβάσταχτες διαδικασίες, για να μην είμαστε μόνο εμείς αυτοί που "στέλνουν" κόσμο – για οικονομικούς και συναισθηματικούς λόγους – αλλά να "παίζουμε" επ ίσοις όροις.
Τότε ορισμένοι, από την πόλη και από αλλού, είχαν την πρεμούρα "να ανοίξει όπως – όπως" γιατί εξυπηρετούσε τα δικά τους σχέδια για πολιτικούς, οικονομικούς και άλλους λόγους.
Εξακολουθώ να πιστεύω ότι σήμερα δεν μπορούμε να υπερασπιζόμαστε τη λογική των κλειστών συνόρων, αλλά η ισονομία προϋποθέτει και ίδιες συνθήκες ανταγωνισμού.

2. Οι προσπάθειές μας να οριοθετήσουμε τη λαϊκή αγορά και να μην πωλούν σ' αυτήν πωλητές εκτός Νομού (όπως όριζε ο νόμος), βρήκαν συμπαραστάτη τον τότε Δήμαρχο Άγγελο Παπαϊωάννου, ο οποίος με προσωπικό κόστος πήρε την απόφαση που ζητούσε ο Εμπορικός κόσμος και έφτασε στο σημείο να επιβλέπει ο ίδιος και ο τότε αντιδήμαρχος Γιάννης Παπαδόπουλος την εφαρμογή του μέτρου.
Μπορούμε να αναρωτηθούμε πόσο τον τίμησε ο τότε εμπορικός κόσμος στεγασμένου ή μη εμπορίου;

3. Έχω πει από τηλεοράσεως και ραδιοφώνου ότι η αλληλοϋποστήριξη δεν μπορεί να επιβληθεί. Κατακτιέται! Προϋποθέτει όμως ανιδιοτέλεια μικρών και μεγάλων συμφερόντων, συμμετοχή από όλες τις πλευρές και μη εκδικητική συμπεριφορά.
Συγκεκριμένα κάθε τοπική κοινωνία πρέπει να κατανοήσει ότι διώχνοντας τον πλούτο της, συμβάλλει στη μείωση των θέσεων εργασίας, στη φυγή των νέων και παραγωγικών ηλικιών, στην αύξηση κατ επέκταση του γηραλέου πληθυσμού και καταλήγει να κλαίει για τη μετανάστευση.

4. Θα ήταν άδικο να μην αναφερθώ στα λάθη του εμπορικού κόσμου. Αν το έκανα θα μεροληπτούσα.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 90 η πρόσβαση στις γειτονικές χώρες ήταν από δύσκολη έως αδύνατη. Η "βόλτα" σε άλλες πόλεις (Θεσ/νικη, Κομοτηνή, Αλεξ/πολη), ισοδυναμούσε σχεδόν με ταξίδι. Σ αυτό το πλαίσιο του απομονωτισμού και της κλειστής αγοράς, κάποιοι κερδοσκόπησαν αισχρά. Τα κοινωνικά αντανακλαστικά των πελατών όταν αντελήφθησαν την κοροϊδία σε βάρος τους, λειτούργησαν εκδικητικά με αποτέλεσμα να την "πληρώσουν" όλοι. Και δυστυχώς περισσότερο οι νέοι επαγγελματίες, γιατί ο παλαιός και "κονομημένος" στο τέλος της επαγγελματικής του ζωής, δεν είχε πρόβλημα να δουλέψει ακόμη και με χάσιμο, "τσοντάροντας" από το απόθεμα.
Ο νέος αναγκάστηκε να κλείσει!

5. Ένα άλλο λάθος των επαγγελματιών είναι ο υπερβολικός αριθμός καταστημάτων όμοιων προϊόντων και υπηρεσιών. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να στερήσει από κάποιον το δικαίωμα στην εργασία και την ελπίδα. Όταν όμως η Ορεστιάδα είχε 12 καταστήματα με παιδικά είδη, η Αλεξανδρούπολη με υπερδιπλάσιο πληθυσμό, είχε 15.

6. Ένα τελευταίο παράδειγμα του συντηρητισμού της πόλης μας, είναι κατ' εμέ η δυσκολία αντίληψης των αλλαγών. Κανείς δεν ήθελε να συνασπιστεί και να δημιουργήσει σε βάση ανωνύμων εταιριών ή αλυσίδων (την ώρα που πολεμήσαμε πολύ για να βγουν τα επιδοτικά προγράμματα cluster) πιο εύρωστες επιχειρήσεις που να μπορούν να κάνουν οικονομίες κλίμακας και μαζικές παραγγελίες, έχοντας το φαιδρό επιχείρημα "έκανα χρόνια να γίνω αφεντικό, δεν θα ξαναγίνω υπάλληλος".
Ας με λένε δημαρχίνα κι ας πεθαίνω απ την πείνα, που λέει κι ο λαός μας.
Όταν λέγαμε να εισάγουμε από τις όμορες χώρες και να δίνουμε τη δυνατότητα να βρουν εδώ οι πελάτες αντίστοιχες τιμές με αυτές των γειτόνων, υπήρχαν πάντα φωνές που αντέτασσαν το επιχείρημα "δεν δίνω λεφτά εκεί που θα τα κάνουν σφαίρες να με σκοτώσουν".
Προφανώς τώρα θα νοιώθουν όλοι αυτοί δικαιωμένοι.

Δεν θέλω να κουράσω άλλο. Σίγουρα κάποιοι θα βρουν λέξεις να απομονώσουν και να μου ασκήσουν κριτική. Σίγουρα θα βρουν λάθη και παραλήψεις.
Άλλωστε κανείς δεν έχει το αλάθητο.
Θα μπορούσα να γράψω πολύ περισσότερα, όμως σέβομαι το χρόνο που διαθέτει ο καθένας σας για να διαβάσει αυτό το κείμενο και σας ευχαριστώ γι' αυτό. Μένω σ' αυτά που θεώρησα ως βασικότερα κι εύχομαι να έχω συμβάλλει στη συνέχιση του διαλόγου με εποικοδομητικές προτάσεις που θα κατατεθούν και θα βοηθήσουν στην συνειδητοποίηση των προβλημάτων μας ως κοινωνία.

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Χάρης Κανταρίδης