«Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2007-2010 του Δήμου Ορεστιάδας. Ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο»

Μια από τις καινοτομίες που εισάγει ο Νέος Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων είναι η υποχρέωση εκπόνησης τετραετών επιχειρησιακών προγραμμάτων από τους Δήμους με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα περιέχει ένα συνεκτικό σύνολο αξόνων προτεραιότητας για δράσεις τοπικής ανάπτυξης και αποσκοπεί στην υλοποίηση του αναπτυξιακού σχεδιασμού του Δήμου. Με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα θα καθορίζονται οι στρατηγικοί στόχοι και οι προτεραιότητες της τοπικής ανάπτυξης, καθώς και η οργάνωση των Υπηρεσιών του Δήμου, των Νομικών του Προσώπων και των Επιχειρήσεων του, και παράλληλα θα εξειδικεύονται οι δράσεις της τετραετίας για την επίτευξη των στόχων αυτών.
Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα θα αποτυπώνονται συστηματικά και ολοκληρωμένα:

1. Η παρούσα επιχειρησιακή κατάσταση του Δήμου.
2. Η αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης.
3. Οι αναπτυξιακές προτεραιότητες και η γενική στρατηγική του Δήμου.
4. Οι Στόχοι και Δράσεις καθώς και ο τετραετής προγραμματισμός των δράσεων πρώτης προτεραιότητας.
5. Ο Οικονομικός προγραμματισμός και οι δείκτες παρακολούθησης και αξιολόγησης.

Με απλά λόγια, το Επιχειρησιακό Σχέδιο αποτελεί το κατ’ εξοχήν "εργαλείο" που απαντά στις ερωτήσεις:

• Πού βρίσκεται σήμερα ο Δήμος, σε σύγκριση με τα εθνικά, τα ευρωπαϊκά και διεθνή standards;
• Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του, ποια τα ισχυρά και τα αδύνατα σημεία του, ποιες οι ευκαιρίες και ποιοι οι περιορισμοί στην αναπτυξιακή του διαδικασία;
• Πού θέλουμε να πάμε;
• Ποιες είναι οι αξίες μας;
• Ποιο είναι το όραμά μας;
• Με ποιόν τρόπο θα επιτευχθεί;
• Ποιες είναι οι προτεραιότητές μας, σε ποιους τομείς θα δώσουμε βαρύτητα, ποια θα είναι τα μέσα μας, οργανωτικά, επιχειρησιακά, λειτουργικά, οικονομικά;
• Τι αποτελέσματα θα έχουμε;
• Ποιους δείκτες θα εφαρμόσουμε για να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα, για να παρακολουθήσουμε και αποτιμήσουμε την υλοποίηση των στόχων μας;

Θα συμβάλλει, στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας της λειτουργίας του, στην περαιτέρω προώθηση του αναπτυξιακού και κοινωνικού ρόλου του, την ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων, αδυναμιών, ευκαιριών και απειλών ανάπτυξής του, στον αποτελεσματικότερο προγραμματισμό κατανομής και αξιοποίησης των πόρων του, στην επίσπευση της ωρίμανσης και υλοποίησης δράσεων στη βελτίωση του τρόπου διοίκησης, στον καθορισμό προτεραιοτήτων ανάπτυξης και στον περιορισμό της αποσπασματικής αντιμετώπισης των προβλημάτων.
Ουσιαστικός στόχος τελικά αποτελεί, το επιχειρησιακό πρόγραμμα, να είναι αποτέλεσμα μιας μόνιμης εσωτερικής διαδικασίας και δομής του Δήμου που θα συντελέσει στην ανάπτυξη της ικανότητάς του να προγραμματίζει, να παρακολουθεί και να αξιολογεί τη λειτουργία του.
Η πολιτεία, με σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, προδιαγράφει τις διαδικασίες κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος, καθώς και τα όργανα σύνταξης, ελέγχου και αξιολόγησης του προγράμματος.
Στόχος των θεσμοθετημένων διαδικασιών κατάρτισης του Ε.Π. εκ μέρους της πολιτείας είναι να προσδώσει στα δημοτικά όργανα και τις δημοτικές υπηρεσίες κουλτούρα προγραμματισμού, μια ουσιαστική - κυρίως τεχνική - πρακτική διεργασιών προγραμματισμού.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Ορεστιάδας, όπως κι όλων των δήμων στην Ελλάδα με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων, σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε από το ΥΠΕΣΔΔΑ, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 31η Ιανουαρίου 2008.
Η πρόταση που κατατίθεται είναι, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, να οργανωθεί και να διευθυνθεί ως προς τη συμμετοχική του διαδικασία από τους ίδιους τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών. Στόχος είναι η διαδικασία αυτή να επιτρέψει σ’ όλους τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών, να συμμετέχουν με δημοκρατικές διαδικασίες για το μέλλον της πόλης τους. Με τη διαδικασία της άμεσης συμμετοχής οι κάτοικοι του Δήμου Ορεστιάδας να συμβάλλουν στον καθορισμό της Στρατηγικής και των προτεραιοτήτων για τα έργα και τις δραστηριότητες που θα προβλέπει το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Να ενεργοποιηθεί το ενδογενές ανθρώπινο δυναμικό και να οδηγηθούμε σ’ ένα σύγχρονο «Κοινωνικό Συμβόλαιο».
Η διαδικασία της διαβούλευσης και της συμμετοχής είναι όρος για την έγκριση του από την Περιφέρεια, όπως επίσης και η διατύπωση μετρήσιμων στόχων, γενικών και ειδικών, για την παρακολούθηση της επίδοσης του Προγράμματος και τον απολογισμό του.
Ως προς το τεχνικό σκέλος της κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος, θα πρέπει να συγκροτηθεί μια Ομάδα Έργου.
Σύμφωνα με όλα όσα αναγράφονται παραπάνω, προκύπτουν εύλογα κάποια ερωτήματα, τα οποία απαιτούν ξεκάθαρες απαντήσεις. Αυτά είναι:
1. Γιατί ο κύριος Δήμαρχος αντιμετωπίζει ένα τόσο σοβαρό ζήτημα με επιπολαιότητα κι αφήνει το χρόνο να περνάει ανεκμετάλλευτος;
2. Πως θα συνταχθεί το Τεχνικό Πρόγραμμα του 2008, όταν δεν έχει προχωρήσει τίποτα από τα παραπάνω; Να σημειωθεί ότι το Τεχνικό Πρόγραμμα, σύμφωνα με το Νόμο, έπρεπε να έχει εγκριθεί μέχρι τις 31/10/2007.
3. Έχει την πρόθεση να συγκροτήσει μια Ομάδα Έργου για την υλοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος;
4. Έχει εμπιστοσύνη αυτό να υλοποιηθεί από τις Υπηρεσίες του δήμου ή μήπως έχει την πρόθεση να αναθέσει σε εξωτερικό Σύμβουλο, την τεχνική υποστήριξη της Ομάδας Έργου ή την υλοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος;
5. Πότε έχει σκοπό να ξεκινήσει η διαδικασία υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος 2007-2010 καθώς απαιτούνται:
o εισηγήσεις από τις υπηρεσίες του Δήμου, των Νομικών Προσώπων και των δημοτικών Επιχειρήσεων σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση στον Δήμο,
o σύνταξη του Σχεδίου,
o διαβούλευση με τις παρατάξεις, τους Κοινωνικούς Εταίρους και την Κοινωνία των πολιτών επί του Σχεδίου του Στρατηγικού Σχεδιασμού,
o δημοσιοποίηση για λεπτομερή διαβούλευση του κειμένου του Στρατηγικού Σχεδιασμού με κάθε πρόσφορο μέσο και αποδοχή προτάσεων συγκεκριμένων δράσεων (έργα, μελέτες, ενέργειες) εγγράφως ή ηλεκτρονικά, από πολίτες ή ενώσεις πολιτών και από τοπικούς κοινωνικούς φορείς,
o σύνταξη του Επιχειρησιακού προγράμματος αφού πραγματοποιηθεί επεξεργασία και σύνθεση των προτάσεων από τις διαδικασίες διαβούλευσης,
o συζήτηση και ψήφιση του Επιχειρησιακού Προγράμματος 2007-2010 του Δήμου από το Δημοτικό Συμβούλιο.

Ο χρόνος είναι ιδιαίτερα περιορισμένος και μέχρι τώρα δεν έχει γίνει τίποτα. Θεωρώ ότι έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και στο τέλος το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα μπορεί να καταντήσει μια απλή έκθεση ιδεών, δίχως ν’ αποτυπώνονται οι πολιτικές ανάπτυξης του Δήμου και χωρίς να υπάρξει ουσιαστική διαβούλευση όπως απαιτείται.
Πάντως, ο ρόλος του Επιχειρησιακού Προγράμματος είναι ιδιαίτερα σημαντικός κι έχει σημαντικές δεσμεύσεις για τη λειτουργία του Δήμου. Εντούτοις, δεν έχει ληφθεί στα σοβαρά η αξία του. Οι πρωτοβουλίες ανήκουν σαφώς στην παρούσα Δημοτική Αρχή.